پژوهش های برتر | پروپوزال آماده، مدیریت استراتژیک شرکت ها، پلن های کسب و کار
مقاله متنی تعریف مدل کسب و کار
با اتکا به تحقیقاتی که در زمینه فلسفه و تاریخ علم انجام شده است این سوال اساسی به ذهن می رسد که “آیا مدل های کسب و کار سودمند؟” (فولر و مورگان[۱]، ۲۰۱۰، ۱۶۰). از آنجایی که سازمان ها گسترش یافته و ارتباطات آنها بسیار مهم تر از قبل است و تولید محصولات به تنهایی تضمین کننده موفقیت نخواهد بود، یک واحد تحلیلی و عملی جدیدی باید ایجاد شود که این واحد تحلیلی و عملی مدل کسب و کار نامیده می شود (گرف[۲]، ۲۰۰۵، ۳۲۱).. یک مدل کسب و کار مفهومی سودمند جهت درک و دسته بندی عملیات های سازمان است (پلنلز و ویوز[۳]، ۲۰۱۰، ۴۱۱).
مدل های کسب و کار را نمی توان مدل های علمی یا قیاسی و یا دستورالعمل نامید بلکه ممکن است یک مدل کسب و کار هر یک از این نقش ها را به تنهایی و یا همه ی آنها را همزمان با هم ایفا کند که این بستگی به نوع سازمان و اهداف آن دارد (فولر و مورگان، ۲۰۱۰، ۱۶۰).
موریس[۴] و همکارانش سه سطح متمایزی را که مدل کسب و کار در آنها به وقوع می پیوندد را بدین صورت شناسایی کرده اند:
- سطح استراتژیک (تاکید این سطح بر جهت جامع در موقعیت یابی بازار، تعاملات در مرز های سازمانی و فرصت های رشد می باشد)؛
- سطح عملیاتی (آنچه که عمل کننده های مختلف ممکن است برای تحقق اهداف سازمانی انجام دهند)؛
- سطح اقتصادی (نشان دهنده ی آن است که چگونه یک سازمان پول به دست آورده و آن را در طول زمان تداوم می بخشد).
تعاریف مدل کسب و کار در ادبیات
در ادبیات مدیریتی تعاریف مختلفی از مدل کسب ارائه شده و همچنین از زوایا و با رویکردهای مختلف مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است. زوت، امیت و ماسا با مرور ۱۰۳ مطلب (کتاب، مقاله،….) منتشر شده در مورد مدل کسب و کار به این نتیجه رسیده اند که « در یک سطح عمومی، مدل کسب و کار به یک حالت، یک نسخه، یک ارائه، یک معماری، یک مدل یا ابزار مفهومی، یک الگوی ساختاری، یک روش، یک چارچوب، یک الگو و یک مجموعه منسوب شده است (امیت و ماسسا[۵]، ۲۰۱۱، ۱۰۱۲).
برخی از نویسندگان مدل کسب و کار را با مفاهیم مختلف بیان می کنند. دوز و کوسونن[۶] توضیح می دهند که مدل های کسب و کار می توانند به صورت مفعولی توصیف شوند که در این حالت مجموعه ای از ساختار ها و ارتباطات عملیاتی وابسته بین سازمان و ذینفعان و بین واحد ها و دپارتمان های داخلی می باشند و در حالت دوم و برای مدیریت سازمان مدل های کسب و کار به صورت یک تمثال فاعلی از این مکانیسم ها بوده و ارتباطات سازمان را با محیط اش ترسیم می کنند (دوز و کوزونت، ۲۰۱۱، ۲۳۵).
ماگرتا[۷] این طور بحث می کند که مدل های کسب و کار «داستـان هایی هستند کـه توصیف می کنند سازمـان ها چطور کـار می کنند؟» (ماگارتا، ۲۰۰۲، ۸۹). بیدن فولر و مورگان[۸] نیز بیان می کنند که مدل های کسب و کار (به عنوان دستور العمل) برای محققان و مدیران راهی را برای توصیف و تمایز انواع مختلف رفتار های کسب و کار که در دنیای سازمان ها دیده می شوند، تامین می کنند (فولر و مورگان، ۲۰۱۰، ۱۶۰).
[۱] Fuller, and Morgan
[۲] Graf
[۳] Planellas, and Vives
[۴] Morris
[۵] Amit., and Massa
[۶] Doz & Kosonen
[۷] Magretta
[۸] Baden-Fuller & Morgan
