پژوهش های برتر | پروپوزال آماده، مدیریت استراتژیک شرکت ها، پلن های کسب و کار
ارزیابی ویژگی های سیستم های پرداخت الکترونیک
همانطوریکه در مقالات مربوط به (Medvinsky & Newmann,1996) آمده است از ویژگی های سیستم های پرداخت الکترونیک، برای توصیف و ارزیابی سیستم های پرداخت الکترونیک استفاده شده است. ویژگی هایی که در این بررسی مورد بحث قرار گرفته به عنوان چارچوبی در جهت ارزیابی سیستم های پرداخت الکترونیک در نظر گرفته شده است. برخی از ویژگی های مزبور در ارائه تصویر مناسبی از معیارهای سیستم پرداخت الکترونیک موثر بوده و بهبود آنها کمک می نماید. اطلاعاتی که از این جنبه به دست می آید در حقیقت به عنوان ورودی های طراحی سیستم های پرداخت الکترونیک مورد استفاده قرار می گردد.
مزایا و معایب مدل های پرداخت
توصیف سیستم های پرداخت الکترونیک و بر شمردن ویژگی های آنان به نشان دادن مزایا و معایب انواع مدل های پرداخت کمک می نماید. برای تشریح این مساله مدل های پرداخت الکترونیک را می توان به دو دسته تقسیم نمود. در دسته اول مدل های نقدی قرار می گیرند. به عبارت دیگر در این دسته سیستم هایی قرار می گیرند که کاربران برای استفاده از آنها نیازمند ایجاد حساب نمی باشند و در دنیای غیر آن لاین مشابه پول و اسکناسی است که در اختیار مردم می باشد. وجه نقد الکترونیک یکی از مرسوم ترین مدل های پرداخت نقدی است. اما در گروه دوم مدل هایی قرار می گیرند که از آنها تحت عنوان سیستم های مبتنی بر حساب[۱] نام می برند و کلیه کارت های اعتباری، بدهی و هوشمند در این گروه قرار می گیرند. هر کدام از مدل های مزبور دارای مزایا و معایبی است که در مورد آنها توضیحاتی ارائه می گردد:
مزایا و معایب مدل وجه نقد الکترونیک
مهمترین مزیت وجه الکترونیک برخورداری این مدل از پتانسیل های بالای گمنامی است. برخی از سیستم ها مانند (Schoenmakers,1998) و همچنین (Brands,1995) در صورتیکه تمامی بخش ها نیز با همدیگر تبانی نمایند هیچ راهی برای شناسایی فردی که سکه برای وی صادر گردیده است وجود ندارد و در عین حال کاربر نمی تواند برای دومین بار از سکه الکترونیک مشابهی استفاده نماید. زمانیکه از وجه نقد الکترونیک غیر آن لاین استفاده می گردد اگر کاربر دو بار از یک سکه استفاده کرده باشد در آنصورت سیستم اقدام به انتشار اطلاعات کافی برای شناسایی مشخصات کاربر خواهد نمود.
برخی از سیستم های مشخص مانند NetCash و Mondex شکل ضعیفی از گمنامی را ارائه می نمایند که در آنصورت باید با ردگیری این عمل صورت گیرد. از لحاظ نظری، اگر تمامی بخش با یکدیگر متصل باشند می توان کاربری را که سکه را خرج کرده است، مشخص نمود. یکی از مزیت های عمده سیستم وجه نقد الکترونیک امکان تبادل وجوه بین پرداخت کننده و دریافت کننده است، بدون آنکه نیازی به یک سیستم کنترل مرکزی وجود داشته باشد. این مساله هزینه معاملات را کاهش داده و امکان انجام پرداخت های خرد را تسهیل می بخشد. چنین سیستمی بسیار کارا است زیرا پردازش اطلاعات در چنین سیستمی کمتر بوده و لذا سربار هزینه بسیار کمتر است. مهمترین مزیت سیستم های وجه نقد الکترونیک فعلی، امکان نگهداری حجم بالای اطلاعاتی در مورد معاملات گذشته است تا از طریق استفاده مجدد آن جلوگیری شود. برای مثال در سیستم e-cash نگهداری اطلاعات تمامی سکه هایی که صادر شده اند ضروری است و در سیستم Net Cash نیز به همین ترتیب باید اطلاعات کلیه سکه هایی که صادر شده و هنوز ذخیره نشده اند را نگهداری نمایند. البته این مساله باعث شده تا گسترش چنین سیستمی با محدودیت هایی که به دلیل نگهداری حجم اطلاعات بالاست را بوجود آورد (Medvinsky and Neumann,1993).
یکی از معایب این سیستم، لزوم خریداری و نصب سخت افزار و نرم افزار اضافی برای انجام آن بوده و در برخی موارد فروشگاه ها و مشتریان باید توامان این عمل را انجام دهند. این مساله باعث می شود تا علاوه بر ایجاد شرایط پیچیده و فنی برای مشتریان، برای فروشندگان نیز هزینه های اضافی و لزوم هماهنگی با سایر سیستم های پرداخت را به همراه آورد.
مزایا و معایب سیستم های مبتنی بر حساب
یکی از دلایل عمده تدوین و توسعه مکانیزم های پرداخت الکترونیک مبتنی بر حساب، کامپیوتری بودن و سهولت در امکان پیاده سازی چنین سیستمی با تکتولوژی موجود می باشد (Wayner,1997). در چنین فضایی، سیستم پرداخت الکترونیک از زیرساخت های موجود و کامپیوتر، به عنوان پایانه پرداخت استفاده می نماید و دیگر نیازی به ایجاد سخت افزار و نرم افزار جدیدی نیست.
سیستمی که بر اساس این مدل طراحی می شود به طور بالقوه از توانایی رشد بالایی برخوردار است که به کاربران بیشتری اجازه می دهد تا به آن ملحق شوند. یکی از دلایل استقبال کاربران از چنین سیستمی به این خاطر است که در صورت اضافه شدن کاربر جدید، سیستم مزبور تنها تعداد حساب های موجود را افزایش می دهد که این عمل به آسانی انجام می شود و دیگر نیازی به پایگاه داده عظیمی جهت ذخیره اطلاعات که سکه های منتشره نمی باشد (فرایندی که در وجه نقد الکترونیک انجام می شود). از دیگر مزایای این سیستم قابلیت کاربرد آن است که با توجه به زیرساخت های آن بسیاری از مشتریان و فروشندگان با آن آشنا هستند. علیرغم موارد ذکر شده، سیستم های مزبور معایبی نیز دارند. سیستم های مبتنی بر حساب معمولاً از قابلیت ردگیری برخوردار بوده و نحوه پرداخت و دریافت از ویژگی گمنامی بهره نمی برد. بنابراین مصارف مشتریان و فرایند پرداخت و درافت آنها به راحتی قابل شناسایی است. این امر بدان دلیل است که سیستم های مبتنی بر حساب از از مرکزیت و مرجعیت تایید برخوردارند. به عبارت دیگر تمامی فرایند مذکور در یک مرکز مورد بررسی و تایید قرار می گیرد. همچنین هزینه انجام فرایند توسط سیستم های مزبور بالاست.
مساله دیگری که اهمیت فراوانی دارد نحوه ایجاد امنیت و میزان آن برای بانک ها، مشتریان و فروشندگان است و از طرف دیگر بانک ها و شرکت های کارت اعتباری باید مطمئن شوند که فرد دارای صلاحیت از کارت فعلی استفاده می نماید.
سیستم های پرداخت الکترونیک مبتنی بر حساب معمولاً توسط شرکت خاصی که ارائه کننده این خدمت استکنترل می گردد. در صورتیکه سایر بخش ها به دلیل عدم رعایت استانداردهای مورد قبول نتوانند به سیستم وصل شوند این مساله ویژگی interoperability را تحت تاثیر قرار می دهد و میزان اعتماد را کاهش می دهد. اینگونه سیستم ها باید قابلیت اتصال به شبکه را داشته و در غیر اینصورت ارائه خدمات در محیط غیر آن لاین توسط سیستم های مزبور بسیار مشکل و پیچیده می باشد.
[۱]. Account – based Model
