عنوان مقاله:تاثیر پیوند سیستم حمل و نقل هوشمند (ITS) با سیستم حمل و نقل عمومی(BRT)
$$$: رایـــــــگـــــان
رشته تحصیلی: سیستم اطلاعات مدیریت
فرمت: Word
حجم فایل: ۴۸ KB
منبع: مقاله دانشجویی
[stextbox id=”grey” caption=”چکیده مقاله” collapsing=”true” mode=”js” direction=”rtl” shadow=”false”]
در عصر حاضر با کمی مکث و نگاه به تغییرات گذشته متوجه می شویم که زمانه پیش رو چه شکل های مختلفی در خود بوجود آورده است و شتاب بسیار تندی را از لحاظ این تغییرات گرفته است. عامل اصلی این تغییرات عمده گسترش فن آوری های روز جهانی است که باعث تغییر در شیوه ی زندگی شهروندان شهر معاصر و نحوه ی استفاده ی آنها از منابع موجود در شهر می باشد.
سیستم های هوشمند تا به آلان در زمینه های مختلفی به یاری انسان برای برطرف سازی مشکلات آمده است که در این مقاله به یک نوع از این سیستم ها (ITS) برای بکار گیری آن در سیستم حمل و نقل عمومی (BRT) می پردازیم و به تاثیرات عمده ی آن در مدیریت این سیستم اشاره می شود.
واژگان کلیدی: سیستم حمل و نقل عمومی (BRT)، سیستم حمل و نقل هوشمند (ITS)، مدیریت (BRT)
[/stextbox][stextbox id=”grey” caption=”ادامه مقاله” collapsing=”true” collapsed=”true” mode=”js” direction=”rtl” shadow=”false”]
مقدمه
با توجه به توسعه شهرها و توجه خاص به توسعه پایدار شهر در آینده پیش رو می توان اینگونه عنوان کرد که سیستم حمل و نقل هوشمند (ITS) می تواند ما را در رساندن به شهری پایدار و تحقق آرمان شهر پایدار یاری رساند.یکی از مهمترین شاخص های توسعه پایدار شهری توسعه سیستم حمل و نقل عمومی پاک در شهر می باشد که در حال حاضر توجه ویژ ه ای به سیستم حمل و نقل عمومی (BRT) شده است که دلایلی چون ارزان بودن , دسترسی آسان , امکان توسعه سریع و عملیاتی داشتن و غیره می توان اشاره کرد.
سیستم حمل و نقل هوشمند (ITS) با بکار بردن فن آوری های جهانی و روز در سیستم حمل و نقل عمومی (BRT) می تواند تاثیراتی اساسی در روند توسعه شهر داشته باشد.
این تحقیق با مطالعاتی که انجام داده و به جمع آوری آن ها پرداخته است به میزان تاثیرات و تغییرات عملکردی هر دو سیستم در کنار هم اشاره می کند و به نتایجی قابل توجه می رسد.
سیستم حمل و نقل عمومی
منظور از سیستم حمل و نقل عمومی مجموعهای از افراد، امکانات و تجهیزات و زیرساختهایی است که هدف آن جابهجایی مسافر به صورت انبوه در سطح شهر میباشد. در یک سیستم حمل و نقل عمومی از انواع مختلف وسایل حمل و نقل استفاده میشود، از قبیل اتوبوس، مینیبوس، مترو و انواع قطارهای درونشهری. به طور کلی وظیفهی اصلی هر سیستم حمل و نقل عمومی، انتقال و جابهجایی سالم، سریع و راحت مسافران در مقیاس وسیع و بر حسب نیاز است. خدماتی که این سیستم باید ارایه دهد، به سه دسته تقسیم میشود:
- جمعآوری مسافران از مناطق مسکونی و مناطق دیگر شهر.
- انتقال مسافران به مراکز فعالیت تجاری، صنعتی و جمعآوری مسافران در فاصلهی بین مراکز مناطق یاد شده.
- توزیع مسافران بین مراکز کار و زندگی و محلهای تفریحی (سعیدنیا، ۱۳۸۱، ص ۴۲).
BRT چیست؟
در این مطالعات از (BRT) به عنوان یک فرم تغییرپذیر خطوط جابهجایی سریع مسافر که متشکل از ایستگاه ها، وسایط نقلیه و گذرگاه های مناسب جهت ارایهی خدمات توسط وسایل نقلیهی هوشمند در یک قالب کلی است ذکر میگردد(گودمن ،۱۹۹۲). (BRT) از نظر کاربردی مطابق با نیازهای جامعه و تاسیسات اطرافش طراحی گردیده، به طوری که قابلیت تغییر در طیف وسیعی از محیط اطراف خود را دارا می باشد.
(BRT) در بسیاری زمینهها همانند یک (LRT) میباشد (LRT حمل و نقل ریلی سبک) اما با قابلیت کارکرد متغیر و سرمایهگذاری کمتر و هزینهی عملکرد پایینتر. اغلب یک سرمایهگذاری کوچک در خطوط اختصاصی میتواند یک حمل و نقل سریع منطقهای را باعث شود(توماس ،۲۰۰۱).
(BRT) ترکیبی از تأسیسات، سیستم ها و سرمایه گذاری ها در صنعت حمل و نقل می باشد که در نتیجه آن سرویس های متداول اتوبوسرانی به سرویس های حمل و نقل با تأسیسات ثابت، با بازدهی بیشتر و موثرتر برای استفاده کنندگان تبدیل می شود( FTA ، ۲۰۰۲).
(BRT) وسیله حمل و نقلی با انعطاف و کارایی بالا که ترکیبات مختلف فیزیکی، عملیاتی و اجزای مختلف سیستم را در یک سیستم یکپارچه و ثابت با کیفیت و کمیت بالاتر در بر می گیرد(لوینسون و همکاران،۲۰۰۳).
سیستم (BRT) یک سیستم حمل و نقل با کیفیت بالا، مناسب و راحت برای استفاده کنندگان، وسیله حمل و نقل سریع و با کمترین هزینه می باشد(راهنمای سیستم پیاده سازی BRT ،۲۰۰۳).
دلایل به کارگیری BRT
متولیان حمل و نقل شهری در تمام دنیا در حال آزمودن راه حلهای پیشرفتهی حمل و نقل هستند. در بحث حمل و نقل شهری، با توجه به سطح هوشیاری افراد، دریافتن راه حل های جدید برای بزرگراههای قفل شده از ماشین، علاقهی جدیدی را برای برطرف نمودن این ناهنجاریهای شهری میطلبد. این نگرانیها منجر به بازنگری فنآوری جدید عبور ومرور مانند (BRT) که راه بسیار سودمندی را برای ارتقای سطح کیفیت و کارایی بالا برای سیستم حمل و نقل شهری مهیا میسازد(هارینگتن، ۲۰۰۱: ۲۰).
بر اساس مطالعهای که در سال ۱۹۷۶ در اتاوا انجام شد، کارشناسان به این نتیجه رسیدند که یک سیستم که بر پایهی اتوبوس است، میتواند با نصف هزینهی حمل و نقل ریلی ساخته شود و میتواند با ۲۰% هزینهی کمتر به اجرا درآید. در بوستون (BRT) به خاطر سودهای کارکردی و خدماتی انتخاب شده است و نه به خاطر سود سرمایه(رایت ،۲۰۰۴: ۴۰۰).
(BRT) میتواند یک راه بسیار کم هزینه برای این تحول با کیفیت بالا و کارآمد باشد. پیشرفت در تکنولوژیهای نو مثل وسایل پاکیزه، وسایل با سطح کیفی پایینتر و هدایت مکانیکی و الکترونیکی، (BRT) را به عنوان یک راه حل جذاب برای مسافران و مقامات معرفی کرده است.
تخصصان حمل و نقل و طراحان شهری در تمام دنیا در حال آزمایش راه حلهای جدید برای حل مسالهی ترافیک هستند. این علاقهی جدید به نگرانیهای محیط زیست و علاقه برای حل و فصل شدن مشکل بزرگراهها و همچنین بدشکل شدن شهرها برمیگردد. این نگرانیها منجر به آزمایش دوبارهی سیستمهای موجود و قبول کردن انواع جدید آن است. (BRT) میتواند یک راه بسیار کم هزینه برای این تحول با کیفیت بالا و کارآمد باشد. پیشرفت در تکنولوژیهای نو مثل وسایل پاکیزه، وسایل با سطح کیفی پایینتر و هدایت مکانیکی و الکترونیکی، (BRT) را به عنوان یک راه حل جذاب برای مسافران و مقامات معرفی کرده است(آلسوپ ،۲۰۰۰: ۶۰-۷۰).
عناصر اصلی یک سیستم BRT
- وسایل نقلیه(اتوبوسها) با ظرفیت جابجایی بالا
- سیستم حمل و نقل هوشمند(ITS)
- ایستگاه های عریض
- محل عبور مشخص شده (خطوط نارنجی که در سطوح خیابان مشخص شدهاند)
- سیستم جمعآوری هزینه حمل و نقل
- خدماترسانی با قابل اطمینان بالا و بطور مستمر(از قبیل اطلاعرسانی در زمینه آمدن اتوبوسهای بعدی)
• دسترسی آسان عابرین و دوچرخه سواران به ایستگاهها.
تاریخچه سیستم حمل و نقل هوشمند( ITS)
مبداء کنترل آمد وشد به پیشینه اتومبیل یا به دهه ۱۸۶۰ در لندن باز می گردد زمانی که یک چراغ راهنمائی برا ی ایمنی اعضاء پارلمان در یک تقاطع نزدیک پارلمان نصب شد، اولین چراغ راهنمائی به شکل امروزی در سال ۱۹۲۰ در دیترویت و میشیگان مورد استفاده قرار گرفت.
از این شروع ساده و ابتدائی ، سیستم های کنترل تقاطع ها ، تابلو های متغییر ، سیستم های کنترل سرعت و …. است به وجود آمد. به مرور زمان چراغ های کنترل ترافیک از شکل ابتدائی با زمان بندی ثابت به شکل امروزی خود یعنی کنترل تقاطع بر اساس شمارش ترافیک موجود ارتقاء یافت و در سال ۱۹۲۰در ۵ نقطه ایالات متحده سیستم هایی نصب شده که با استفاده از رایانه های آن زمان (IBM 1800) برنامه ریزی شده بود.انجام کارهای فوق در آن زمان در واقع آغازی برای استفاده از سیستم های هوشمند کنترل ترافیک بود.
مفهوم سیستم حمل و نقل هوشمند( ITS)
سیستم حمل و نقل هوشمند به معنی استفاده و به کارگیری فناوری های نوین از قبیل الکترونیک ، ارتباطات ، سیستم های کنترل و سایر تکنولوژی های پیشرفته می باشد که جابجائی، ایمنی، امنیت و کارآئی را در بخش حمل و نقل اصلاح می کند و در رابطه با سایر اقدامات با کاهش مصرف انرژی ، شاخص های زیست محیطی از جمله کیفیت هوا را بهبود بخشیده و بر میزان دسترسی به وسائل حمل و نقل می افزاید.
سیستم حمل و نقل هوشمند برای شیوه های مختلف حمل و نقل قابل تعمیم است که با استفاده از ابزارهای خودکار و برنامه ریزی های مربوطه، انواع مختلفی از عملیات دریافت و پردازش اطلاعات و نیز مدیریت . کنترل ترافیک و حمل و نقل انجام می پذیرد . در این سیستم با محدود شدن عوامل انسانی در پردازش اطلاعات یا فرایند های کنترل و مدیریت باعث بهبود کیفیت در فرایند تصمیم گیری و مدیریت می شود.
دامنه کاربردی سیستم حمل و نقل هوشمند (ITS)
دامنه کاربردی سیستم حمل و نقل هوشمند را می توان به صورت زیر خلاصه کرد:
- سیستم های مدیریت شریانی
- سیستم های مدیریت آزاد راه ها و بزرگراه ها
- سیستم های مدیریت حمل و نقل عمومی
- سیستم های مدیریت کنترل حوادث
- سیستم های مدیریت و پشتیبانی وسائل نقلیه امدادی
- سیستم های پرداخت الکترونیک
- سیستم های اطلاع رسانی مسافرین
- سیستم های مدیریت اطلاعات
- سیستم های ایمنی و پیشگیری از تصادفات
- سیستم های نگهداری و بهره برداری از آزادراهها
- سیستم های مدیریت جوی
- سیستم های مانیتورینگ و کنترل حمل و نقل سبک و سنگین
- امکانات درون خودرویی
- مدیریت پارکینگ
- و …….
طراحی سیستم حمل و نقل هوشمند در اتوبوس های تندرو (BRT)
بهکارگیری فن آوری (ITS) شامل: سیستم مکانیاب اتوبوس، سیستم اطلاعات مسافر، سیستمهای مقدماتی حل گره ترافیک در تقاطعهای سیگنالیزه شده، کنترل دسترسی به تونلها و پلها، حوزه هزینهها، رمپهای بزرگراهها و میدانها میباشد. با استفاده از فنآوری (ITS) در لسآنجلس در تقاطعها، هنگامی که اتوبوس وارد میدان سیگنالی آن میشود، تا ۱۰ ثانیه چراغ سبز میگردد. سیستم حمل ونقل هوشمند (ITS) همچنین میتواند حق تقدم برای اتوبوسها در بزرگراهها، رمپها و پلها و تونلها برای دسترسی بهتر را فراهم کند(لیتمن ،۲۰۰۴).
سیستم (ITS) برای موفقیت سیستم (BRT) ضروری می باشد. (ITS) سیستمهایی هستند که با بهرهگیری از اطلاعات، ارتباطات و تکنیکهای کنترل، به جریان حمل و نقل کمک میکنند که دارای سه ویژگی اساسی اطلاعات، ارتباطات، تلفیق و انسجام میباشند. ابزارهای این سیستم هوشمند علاوه بر بهبود عملکرد شبکه حمل و نقل، برای جلوگیری از اتلاف وقت و حفظ جان انسانها نیز بکار میروند و بدین صورت کیفیت زندگی و محیط زیست را بالا برده و باعث رونق بیشتر فعالیتهای تجاری میشوند. متخصصان حمل و نقل که به سیستمهای هوشمند علاقمند می باشند میبایست در سطح کاربردی از امکاناتی که فناوری جدید ایجاد می کنند آگاه باشند. مهمترین و اصلیترین کار سیستم حمل و نقل هوشمند آن است که سیستم حمل و نقل را بهبود بخشیده ، در زمان صرفه جویی نموده و باعث شود که به ایمنی و حفاظت از جان انسانها کمک نماید. همچنین کیفیت زندگی و محیط زیست را بهبود داده و باعث رونق بخشیدن به فعالیتهای تجاری می شود. (ITS) می تواند جهت کمک به تاسیسات زیر بنایی جادهها در وضعیت موجود و کاهش سرمایهگذاری در تاسیسات زیربنایی آینده بکار رود. برای آنکه موارد روبه رشد ترافیکی هم مورد ملاحظه قرار گیرد و از حجم ترافیک نیز کاسته شود،(ITS) می بایست موازی با سرمایهگذاری درامر تاسیسات زیربنایی جادهها به کاررود. رمز ایجاد یک (ITS) موفق آن است که ساختار و برنامهریزی باز داشته باشیم و نسبت به تغییرات آینده، تقویت وترکیب با سیستمهای دیگر اقدام نماییم. بسیاری از کشورهای در حال گذار،کشورهایی که تغییرات اساسی در سیستم اقتصادی خود داده و یا کشورهایی که رشد اقتصادی سریعی داشتهاند، شروع به سرمایهگذاری در (ITS) نموده اند(آلسوپ ،۲۰۰۰: ۶۵-۷۰).
فناوریهایی که (ITS) را قدرتمند می سازدعبارتند از: دریافت دادهها، پردازش دادهها، انتقال دادهها، توزیع اطلاعات، بهرهبرداری از اطلاعات.
براساس طرح ساختاری سیستم، استانداردهای (ITS) به منظور اطمینان از هماهنگی تمامی اجزاء با یکدیگر در اجرای صحیح فعالیتهای مرتبط در جهت ارائه خدمات بکار گرفته میشوند. برای اجرای سیستم حمل و نقل هوشمند چهار مرحله توصیه می گردد:
- پیش زمینههای سازمانی
- تکنولوژی مناسب و کارا
- اقدامات پیش از موعد
- اقدامات احتیاطی.
شهر تهران با جمعیت ۸ میلیون نفر بزرگترین کلانشهر کشور و خاور میانه است. در طی ۱۰ سال اخیر با افزایش مالکیت خودرو افزایش رفاه نسبی ، نرخ سفر از ۱.۵ سفر سواره به ازاء هر نفر افزون شده است به طوری که قریب به ۱۵ میلیون سفر سواره در طی روز در شبکه معابر شهر تهران جریان دارد. این تعداد سفر باعث مشکلات عدیده برای شهر تهران شده است . به عنوان مثال مصرف بنزین در پایتخت از ۱۲ میلیون لیتر در روز گذشته است، که این امر خود باعث افزایش آلودگی محیط زیست و در نتیجه تهدیدی برای سلامتی شهروندان است ضمن اینکه افزایش حجم تردد خودرو ها باعث افزایش حوادث ترافیکی نیز می شود.
در حال حاضر در تهران بیش از ۳ میلیون خودرو و ۲ میلیون موتور سیکلت در تردد هستند . از سوی دیگر ورود سالانه بیش از ۴۰۰ هزار خودرو به خیابان های پایتخت با توجه به کاهش سطح معابر شرایط بسیار سختی را برای شهروندان به وجود آورده است.
آمارها نشان می دهند حدود ۴ برابر ظرفیت واقعی تهران، انواع خودرو و وسایل نقلیه در سطح شهر تردد می کنند. تامین هزینه های بسیار بالا برای روان سازی ترافیک شهر با بودجه فعلی امری غیر ممکن می باشد. تنها برای روان سازی ترافیک تهران به بودجه ۲۰ هزار میلیاردی نیاز است که با توجه به درآمد یک هزار میلیارد تومانی شهرداری که نیمی از آن هم صرف نگهداری شهر می شمود، ۴۰ سال زمان نیاز است تا این بودجه فراهم شود. از این رو راهکارهای نوین حملو نقل و ترافیک امری اجتناب ناپذیر است.
ایجاد سیستم های هوشمند حمل و نقل یکی از مهمترین این راهکارها برای پایتخت خواهد بود. با ایجاد زیر ساخت های درست و استفاده از فناوری نوین می توان به سرعت و با صرف هزینه ای بسیار پایین تر از آن چیزی که برای روان سازی ترافیک نیاز است، مشکلات مختلف تهران را از جمله ترافیک سنگین،آلودگی های زیست محیطی، به هدر رفتن انرژی، زمان و هزینه را برطرف کرد. در حال حاضر مشاهده فعالیت های (ITS) در شهر های بزرگ دنیا اهمیت این سیستم ها را به ما نشان می دهد.
مزایای حاصل از (ITS) هم از لحاظ نسبت منفعت به هزینه وهم از لحاظ ماهیت فواید حاصل از آن، دلیل استفاده از این سیستم ها است. برای نمونه در امریکا نسبت منفعت به هزینه در نواحی شهری ۲/۵ و در شهر های بزرگ این میزان به ۲/۸ نیز می رسد. ضمن آنکه بر اساس پیش بینی های انجام شده بازار ITS در سالهای آینده رشد قابل توجهی کرده وبر اساس تخمین ها این بازار در دنیا تا پایان سال ۲۰۱۵ به حدود ۴۲۰ میلیارد دلار خواهد رسید. در تهران نیز نمونه هایی همچون سیستم کنترل هوشمند تقاطع ها (SCATS)، دوربین های نظارت تصویری مرکز کنترل ترافیک تهران و تونل هوشمند رسالت از پروژه های موفق پیاده سازی (ITS) در تهران بوده است.
نتیجه گیری
آن چه در این مقاله بدان اشاره شد از سیستم حمل و نقل هوشمند(ITS) به عنوان رکن اساسی در حمل و نقل درون شهری یاد شد و مختصری از سیستم اتوبوسرانی تندرو(BRT) و عناصر بکاررفته در آن بیان گردید و با تکیه به مطالب ارائه شده، به نظر می رسد سیستم (ITS) برای موفقیت سیستم (BRT) ضروری می باشد.
ضروریست که در مورد سیستم حمل و نقل هوشمند مطالعات بیشتری صورت گیرد تا زمینه بکارگیری هرچه بیشتر آن در کشور فراهم گردد.
در قسمت تاثیرات سیستم حمل و نقل هوشمند (ITS) به مواردی اشاره شد که می توان با این گزینه ها توسعه شهری را به سمت توسعه پایدار انتقال دهیم. در کل امیدواریم با این موارد که خود مکمل شهری آرمانی است بتوانیم مشکلات حاضر را برطرف کنیم. این تحقیق در بر گرفتن چند مقاله بوده که فقط سعی بر کنار هم گذاشتن بخش های مختلف آن در کنار هم داشتیم تا به نتیجه ای روشن برسیم.
اصل مقاله رو بطور رایگان در بالای صفحه دانلود نمایید
[/stextbox]