اصول راهنما برای رفع خطای انسانی
این بخش، چند اصل را توضیح میدهد که در صورت بهکارگیری، نه تنها میتواند وقوع و پیامد خطای انسانی را کاهش بدهد بلکه میتواند منجر به طراحیهایدقیقتر و قابل فهم تر شود. این اصول از پژوهشهای چند گروه به دست آمده است اما به تعریف و ساختار ارائه شده نورمن (۱۹۸۳) بسیار نزدیک است
- اهداف و وضعیت سیستم را آشکار کنید- واسطها باید اطلاعات را در دسترس قرار بدهند تا به سادگی بتوان وضعیت سیستم را با اهداف عملیاتی سیستم مرتبط کرد.
- یک مدل مفهومی خوب تهیه کنید- مهم است که اپراتورها بتوانند مدل مفهومی خوبی از سیستمهای نیروگاه، از آموزش، از طراحی واسط بین اپراتور و نیروگاه و از مشاهدات عملیات سیستم تهیه کنند. اطلاعات حاصل از این سه منبع باید سازگار و مکمل باشد تا احتمال خطاهای عملیاتی را کاهش بدهد.
- مناطق قابل قبول عملیات را آشکار سازید- نمایش مستقیم مناطق قابل قبول، غیر قابل قبول و مطلوب عملیات سیستم در حال انجام و نمایش وضعیت میتواند کمک کننده باشد. این کار، وابستگی به یادآوری حافظه کاربر و نیاز به تصمیمات پویای وابسته به محیط را کاهش میدهد. بنابراین سریعترمیتوان درباره مناسب بودن وضعیت فرایند نیروگاه در مقابل اهداف عملکرد قضاوت کرد.
- رفتار فرایند و خودکارسازی را قابل پیش بینی سازید- اگر رفتار عادی فرایندها و خودکارسازی نیروگاه، قابل پیش بینی باشد امکان کشف خطاها بیشتر است.
- قابلیت را به کار بگیرید- از آن ویژگیهای طراحی استفاده کنید که به طور آشکار، امکانات اقدام را منتقل میکنند.
- گزینه های کنترل کارکرد را آشکار سازید- اگر کنترلها آشکار باشد به طوری که امکانات و محدودیتهای اقدام، مشخص باشد میتوان خطا در برنامه ریزی و اجرای اقدام را کاهش داد.
- بازخورد مناسب بدهید- همیشه در مقابل اقدامات یک اپراتور، بازخورد مناسب ارائه کنید. این بازخورد میتواند به شکلهای گوناگونی باشد. این بازخورد حداقل باید تأثیر اقدام اپراتور را بر وضعیت کلی سیستم منتقل کند.
- از رابطه نزدیک بین کنترل و کارکرد آن اطمینان حاصل کنید- برای کاهش نیاز به حافظه یک اپراتور، باید رابطه روشنی بین مکان و وضعیت عملیات یک کنترل و کارکرد آن وجود داشته باشد.
- محدودیت ایجاد کنید– اقدامات کاربر باید به محدوده های قابل قبول امکانات کنترل برای محافظت در برابر خطاها محدود شود.
- بازیابی از خطا را تسهیل کنید- با توجه به این که خطاها رخ میدهند سیستم باید آنها را نادیده بگیرد و به اپراتور اجازه بدهد تا سریعاً خطاها را شناسایی کرده و وضعیت را به حالت اول برگرداند.
- واسطها را سازگار کنید – سازگاری (و استانداردسازی) به کاربران اجازه میدهد تا دانش موجود را در فعالیتهای جدید به کار بگیرند که این کار، مسئولیت ویژگیهای واسط را که باید آموخته شود و به یادآورده شود کاهش میدهد. کاهش فعالیتهای ثانویه مرتبط با عملکرد فعالیت میتواند وقوع خطای عملیاتی را کاهش دهد.