۱- مدیریت زنجیره تامین [۱]:
مفاهیم پایه در مدیریت زنجیره تامین
در ابتدا تعاریف گوناگونی که از مدیریت زنجیره تامین وجود دارد ارایه میشود تا بتوان شناخت مناسبی از آن پیدا کرد:
“مدیریت زنجیره تامین عبارت از تشریک مساعی شرکتها جهت ارتقای موقعیت استراتژیک و بهبود اثر بخش عملکرد مجموعه میباشد. این فرآیند یکپارچه ارزش ساز باید از تهیه مواد تا تحویل کالا / خدمات به مشتری نهایی مدیریت گردد.” (Bowersox et al., 2002, 1-4)
مفاهیم پایه در مدیریت زنجیره تامین: “مدیریت زنجیره تامین در راستای ایجاد اعتماد بین مراحل مختلف زنجیره، تبادل اطلاعات در مورد نیازهای بازار و توسعه محصولات جدید تلاش میکند به شکلی که در راستای تامین نیازهای مشتریان، مراحل مختلف زنجیره رابطه بلند مدتی با هم برقرار نمایند.” (میرغفوری، ۱۳۸۲، ۱۹)
تعریف دانشگاه MIT در ارتباط با مدیریت زنجیره تامین عبارت است از:
“مدیریت زنجیره تامین یکپارچه (ISCM)، عبارت است از یک رو رویکرد یکپارچه فرآیندگرا برای تامین، تولید و توزیع محصولات و خدمات به مشتریان[۲] “
SCM دامنه وسیعی دارد که شامل موارد ذیل می شود:
- تامین کنندگان جزء
- تامین کنندگان عمده
- عملیات داخلی
- مشتریان عمده
- مشتریان جزء
- مصرف کنندگان نهایی
زنجیره تامین در مکان های مختلف
- زنجیره تامین در کارخانه های تولیدی
- شرکت های خدماتی
- در منازل
اما نام آن هرچه که باشد، هدف آن ایجاد ارزش برای مصرف کننده نهایی است. (سعیدی کیا و مظفری فرد، ۱۳۷۹، ۱۰)
تعاریفی که در بالا از مدیریت زنجیره عرضه شد، نشاندهنده این مطلب است که SCM مفهومی است که تقریباً تمامی واحدهای سازمان را به نوعی درگیر میکند و هدف اصلی آن جلب رضایت مشتریان نهایی زنجیره تامین میباشد. شینگو[۳] مدیریت زنجیره تامین را مفهومی می داند که از صنایع تولیدی آغاز شده است، در حقیقت اولین نشانهها از مدیریت زنجیره تامین در سیستم تولید “درست به موقع” شرکت تویوتا آشکار شد. این سیستم با هدف تنظیم مقادیر عرضه به کارخانههای تولید موتور در مقدار صحیح کوچک و اقتصادی طراحی شد و هدف آن عبارت بود از کاهش سطح موجودی و تنظیم تعاملات عرضه کنندگان با بخش خط تولید به نحو موثر و کارآمد.
ظهور رویکرد مدیریت زنجیره تامین در صنایع خودروسازی
“بعد از ظهور رویکرد مدیریت زنجیره تامین در صنایع خودروسازی ژاپن بعنوان زیر مجموعه ای از سیستم تولید، تحول در فضای مفهومی مدیریت زنجیره تامین آغاز و این مدیریت بعنوان یکی از مفاهیم مستقل و اصلی در نظریه مدیریت صنعتی مطرح شد. در عمل، مدیریت زنجیره تامین تلفیقی از قلمروهای ویژه در فضای مفهومی مدیریت شامل مدیریت کیفیت فراگیر[۴]، فرآیند طراحی مجدد کسب و کار[۵] و شیوه تولید درست به موقع [۶] میباشد.” (فائزی رازی، ۱۳۸۳، ۴۴)
[۱] . Supply chain management
[۲]. Delivery
[۳] . Shingo
[۴] . TQM
[۵] . BPR=Business process Redesigning
[۶] . JTI